Nadchodzi Matura Próbna 2026: Jak się przygotować i dlaczego warto potraktować ją poważnie?

Przed maturzystami pierwszy poważny sprawdzian – listopadowa matura próbna organizowana przez jedno z wydawnictw. Choć oficjalny egzamin próbny CKE odbędzie się dopiero za kilka miesięcy, ten listopadowy test jest kluczowym „przedsmakiem” tego, co czeka uczniów w maju.

Wielu uczniów podchodzi do niego z rezerwą, argumentując, że „to tylko próba” i nie wystawia się z niej ocen. Jest to jednak podejście, które może pozbawić ich cennych doświadczeń.

Dlaczego matura próbna jest ważniejsza, niż myślisz?

Nawet jeśli wynik nie wpłynie na świadectwo, potraktowanie tego egzaminu poważnie przynosi wymierne korzyści.

• Benchmark wiedzy: Egzaminy próbne są sprawdzane przez nauczycieli uczących w danej szkole. Wielu z nich podchodzi do oceniania bardzo obiektywnie, bez sentymentów, aby dać uczniom realny obraz ich umiejętności. Taki wynik może być zaskoczeniem „in minus” dla dobrych uczniów, ale jego celem jest wyłącznie pomoc i wskazanie braków.
• Test warunków egzaminacyjnych: To pierwsza okazja, by sprawdzić, jak radzisz sobie w warunkach pełnego reżimu egzaminacyjnego. Zobaczysz, jak to jest siedzieć w sali przez ponad 200 minut (na języku polskim) w kompletnej ciszy. Dla wielu uczniów, przyzwyczajonych do pracy w hałasie, sama cisza bywa szokująca.
• Zarządzanie czasem: Egzamin próbny to najlepszy sposób na sprawdzenie, ile czasu realnie potrzebujesz na poszczególne części arkusza. Dowiesz się, czy więcej czasu zajmują Ci testy (czytanie ze zrozumieniem i historyczno-literacki), czy samo pisanie wypracowania.
• Radzenie sobie ze stresem: Na egzaminie niemal każdy przeżywa chwilę paniki lub poczucia „pustki w głowie”. Matura próbna pozwala doświadczyć tego momentu i nauczyć się go przezwyciężać, zamiast poddawać się i wychodzić z sali.

Logistyka w Dniu Egzaminu

Aby uniknąć niepotrzebnego stresu, pamiętaj o podstawach:

1. Bądź przed czasem.
2. Zabierz dokument tożsamości.
3. Weź kilka czarnych długopisów (tylko nimi można pisać).
4. Telefon: Upewnij się „na milion procent”, że telefon jest całkowicie wyłączony. Zostawisz go w plecaku pod ścianą lub w specjalnie wyznaczonym miejscu. Dzwoniący telefon, nawet w plecaku, może być podstawą do przerwania egzaminu całej grupie.

Strategia na Arkusz: Testy

Arkusz z języka polskiego składa się z dwóch testów oraz wypracowania.

Test 1: Czytanie ze zrozumieniem i Notatka Syntetyzująca

• Czytanie: Przeczytaj tekst co najmniej dwa razy. Zwróć uwagę na tytuł i układ akapitów.
• Notatka Syntetyzująca: To zadanie sprawdza umiejętność porównywania dwóch tekstów. Co ciekawe, odpowiedzi na wcześniejsze pytania z czytania ze zrozumieniem często stanowią podstawę do stworzenia notatki.
• Metoda na tabelkę: Aby napisać dobrą notatkę, warto w brudnopisie narysować tabelę i wypisać w niej:
  • Temat notatki (jest podany w poleceniu).
  • Stanowisko autora tekstu 1.
  • Stanowisko autora tekstu 2.
  • W czym autorzy się zgadzają.
  • W czym się różnią.
• Kluczowa zasada: Notatka musi jasno przedstawiać stanowiska obu autorów. Zwykłe streszczenie lub ogólnikowa rozprawka na dany temat zostanie wyzerowana.

Strategia na Arkusz: Test Historyczno-Literacki (Szybka powtórka)

Test ten sprawdza wiedzę z lektur i epok. Zakładając, że arkusz próbny obejmie materiał do okresu wojny i okupacji, warto szybko powtórzyć kluczowe zagadnienia.

• Starożytność:
  • Cechy tragedii greckiej i treść „Antygony”.
  • Kluczowe mity: o Prometeuszu, Syzyfie, Heraklesie, Edypie oraz Demeter i Korze.
  • Biblia: Przesłanie Księgi Koheleta i Księgi Hioba.
• Średniowiecze:
  • Główne motywy: Danse Macabre (taniec śmierci), Ars Moriendi (sztuka umierania), Deesis oraz Memento Mori.
• Renesans:
  • Filozofie w twórczości Jana Kochanowskiego: stoicyzm i epikureizm.
  • Cechy trenu.
• Barok:
  • Konceptyzm i jego przejawy w wierszach.
• Oświecenie:
  • Cechy satyry.
• Romantyzm:
  • „Dziady cz. III”: Kluczowe pojęcia (mesjanizm, prometeizm).
• Pozytywizm:
  • „Lalka”: Najważniejsze wątki.
  • Hasła epoki: praca u podstaw, praca organiczna.
• Młoda Polska:
  • „Wesele” i „Chłopi”.
  • Kierunki artystyczne: impresjonizm, ekspresjonizm, symbolizm.
• Dwudziestolecie międzywojenne:
  • Grupy poetyckie: Skamander, Awangarda Krakowska.
  • „Przedwiośnie”: Mit szklanych domów i wizje rozwoju Polski.
• Wojna i Okupacja:
  • Tadeusz Borowski: Pojęcie „człowieka zlagrowanego”.
  • Gustaw Herling-Grudziński („Inny świat”): Pojęcie „człowieka złagrowanego”.
  • Hanna Krall („Zdążyć przed Panem Bogiem”): Pojęcie „deheroizacji”.
  • „Dżuma”: Filozofia absurdyzmu i egzystencjalizmu.

Strategia na Arkusz: Wypracowanie (Rozprawka)

Na koniec czeka Cię wypracowanie. Tu liczy się strategia.

• Analiza tematu: Nie wybieraj tematu pochopnie. Ten, który wydaje się łatwiejszy, jest często trudniejszy w udowodnieniu. Rozłóż oba tematy na czynniki pierwsze w brudnopisie: O co dokładnie pytają? Jakie pojęcia muszę wyjaśnić? Jakie lektury najlepiej pasują?.
• Argument to nie streszczenie: Najczęstszy błąd to pisanie ogólnikowo. Argument należy pogłębić.
• Metoda na pogłębienie: Zamiast pisać ogólnikami w stylu sztucznej inteligencji („bohater był odważny”), skup się na konkretach: Jakie konkretne działanie bohatera dowodzi tezy? W którym momencie akcji to się stało? Co z tego wynikło? Na koniec skomentuj, jak to udowadnia Twoją tezę.

Matura próbna to przede wszystkim sprawdzian dysponowania czasem i strategii. Podejdź do niej spokojnie, ale na poważnie – to najlepsza inwestycja przed majem.