Lektury na Egzamin Ósmoklasisty Cz. II: Mały Książę, Zemsta, Latarnik i Akademia Pana Kleksa

Zbliżający się egzamin ósmoklasisty to czas intensywnych powtórek. Analizując arkusze próbne z różnych wydawnictw, można zauważyć pewne trendy w doborze lektur. Często pojawiają się w nich tytuły, które niosą ze sobą uniwersalne przesłanie i bogaty zestaw wartości. W tym artykule przyjrzymy się czterem takim pozycjom: „Małemu Księciu”, „Zemście”, „Latarnikowi” oraz – co może zaskakiwać – „Akademii Pana Kleksa”.

1. Mały Książę (Antoine de Saint-Exupéry) – Skarbnica Mądrości

To lektura, która pojawia się bardzo często, i nie bez powodu. Jest to uniwersalna opowieść o dojrzewaniu, która dostarcza gotowych argumentów do niemal każdego tematu rozprawki o wartościach.

• Główne motywy: Dojrzewanie, odpowiedzialność („jesteś odpowiedzialny za to, co oswoiłeś”), miłość i przyjaźń.
• Wnioski: Historia Małego Księcia uczy nas uważności na drugiego człowieka i przypomina, że „najważniejsze jest niewidoczne dla oczu” . To doskonały przykład na konfrontację dziecięcej wrażliwości ze światem dorosłych.

2. Zemsta (Aleksander Fredro) – Więcej niż Komedia

Choć „Zemsta” bawi nas od lat sporem Cześnika i Rejenta o „rzecz nieistotną” (mur graniczny), warto spojrzeć na nią głębiej.

• Wartość Rodziny: Kluczowym przesłaniem utworu jest rola rodziny jako fundamentu. Konflikt sąsiedzki, a także problemy finansowe bohaterów, rozwiązują się w momencie, gdy młode pokolenie – Wacław i Klara – decyduje się na ślub .
• Szacunek: Utwór przestrzega przed wdawaniem się w bezsensowne kłótnie podsycane złośliwością i uczy szacunku do drugiego człowieka .

3. Latarnik (Henryk Sienkiewicz) – Tęsknota i Obowiązek

Nowela o Skawińskim to klasyk literatury polskiej, często wykorzystywany na egzaminach.

• Siła Literatury: To opowieść o tym, jak potężne oddziaływanie może mieć słowo pisane. Lektura „Pana Tadeusza” budzi w bohaterze uśpiony patriotyzm i doprowadza go do głębokiego wzruszenia .
• Cena Zaniedbania: Z drugiej strony, „Latarnik” to przestroga o wadze obowiązku. Zatracenie się w lekturze kosztuje Skawińskiego utratę posady, co pokazuje, że w życiu musimy balansować między emocjami a powinnościami .

4. Akademia Pana Kleksa (Jan Brzechwa) – Edukacja i Kreatywność

Może się wydawać, że to lektura dla młodszych dzieci, ale zawiera ona niezwykle aktualne i ważne motywy, które warto wykorzystać w pracy egzaminacyjnej.

• Nowoczesna Edukacja: Szkoła Pana Kleksa to antyteza nudnej „szkoły ławkowej”. Uczniowie uczą się przez zabawę, doświadczenie i wchodzenie w interakcje ze światem (np. lekcja geografii z piłką-globusem). Zamiast stresujących ocen, otrzymują kolorowe piegi . To świetny kontekst do tematów o kreatywności i wolności w poznawaniu świata.
• Przemiana Bohatera: Adaś Niezgódka to przykład postaci dynamicznej – z nieśmiałego, wycofanego chłopca zmienia się w odważnego i przedsiębiorczego uczestnika przygód .
• Wspólnota: Książka podkreśla, że kluczem do przetrwania i sukcesu jest współpraca, a egoizm prowadzi do porażki .
• Zagrożenie Schematem: Postać Alojzego – sztucznego chłopca, który rozumie tylko logikę i schematy – symbolizuje zagrożenie dla wyobraźni i kreatywności. To on ostatecznie niszczy Akademię, co jest przestrogą przed odrzuceniem sfery marzeń i uczuć .

Powtórzenie tych lektur, nawet jeśli omawialiście je dawno temu, może dać Wam potężny oręż w walce o punkty na egzaminie ósmoklasisty!