KONRAD WALLENROD – notatka
CZYM JEST „KONRAD WALLENROD”?
„KONRAD WALLENROD”: TO POWIEŚĆ POETYCKA, NAPISANA PRZEZ ADAMA MICKIEWICZA I WYDANA
W 1828 ROKU.
POWIEŚĆ POETYCKA TO GATUNEK SYNKRETYCZNY Z EPOKI ROMANTYZMU. SYNKRETYZM OZNACZA, ŻE ŁĄCZY W SOBIE CECHY TRZECH RODZAJÓW LITERACKICH (W OPOZYCJI DO KLASYCZNEJ POETYKI Z DOBY OŚWIECENIA, POPRZEDZAJĄCEJ ROMANTYZM): EPIKI (NARRATOR, OPOWIADANIE, OPIS), LIRYKI (SUBIEKTYWIZACJA OPISÓW, PARTIE LIRYCZNE, NASYCENIE ŚRODKAMI POETYCKIMI); DRAMATU (DIALOGI).
POWIEŚĆ POETYCKA MA TAKŻE AFABULARNĄ, LUŹNĄ KOMPOZYCJĘ, W KTÓREJ CHRONOLOGIA WYDARZEŃ NIE MA ZNACZENIA.
O CO CHODZI?
„KONRAD WALLENROD” to imię
i nazwisko, przybrane przez bohatera dzieła – Waltera Alfa – po zabiciu jego prawowitego nosiciela. Walter Alf to średniowieczny rycerz, wychowany w zakonie krzyżackim, ale z pochodzenia Litwin, pragnący zemsty na znienawidzonych wrogach za swoją ojczyznę. W tym celu jednak posługuje się metodami podstępu i zdrady.
CV BOHATERA
IMIĘ I NAZWISKO: WALTER ALF/KONRAD WALLENROD
WIEK: NIEOKREŚLONY
POCHODZENIE: LITWIN, PRZYGARNIĘTY PRZEZ MISTRZA ZAKONU KRZYŻACKIEGO – WINRYCHA – ZE SPUSTOSZONEJ WIOSKI LITEWSKIEJ
DOŚWIADCZENIE: ŚREDNIOWIECZNY RYCERZ, WYCHOWYWANY NA KRZYŻAKA, PRZEZ JAKIŚ CZAS UDAWAŁ GIERMKA PRAWDZIWEGO KONRADA WALLENRODA. NA JEGO WYCHOWANIE NAJWIĘKSZY WPŁYW MIAŁ LITEWSKI WAJDELOTA – HALBAN
OSIĄGNIĘCIA: UDZIAŁ W WOJNIE KRZYŻACKO-LITEWSKIEJ, PRZEJŚCIE NA STRONĘ LITWINÓW, MAŁŻEŃSTWO Z ALDONĄ (CÓRKĄ KIEJSTUTA), WALKI W PALESTYNIE, TYTUŁ WIELKIEGO MISTRZA ZAKONU, SABOTOWANIE WALKI KRZYŻAKÓW Z LITWINAMI.
POZOSTALI BOHATEROWIE UTWORU
ALDONA – córka Kiejstuta, żona Waltera Alfa – z miłości do niego przeszła na chrześcijaństwo; późniejsza Pustelnica, zamknięta w wieży opodal Marienburga.
HALBAN – litewski wajdelota i pieśniarz, czuwający nad Alfem w zakonie. Nie daje mu zapomnieć o ojczyźnie, nakłania do zemsty. Po śmierci bohatera chce rozgłosić na Litwie jego bohaterskie czyny .
WINRYCH VON KNIPRODE – mistrz zakonu, który przygarnął Waltera Alfa, jego ojciec chrzestny.
KIEJSTUT – książę litewski, obrońca Litwy, ojciec Aldony i teść Waltera Alfa
WITOLD –zdrajca z Litwy, który chce wsparcia zakonu do walki z rodakami. Po wysłuchaniu pieśni wajdeloty zmienia zdanie i wraca do ojczyzny by wesprzeć ją w walce o wolność.
ALMANZOR – bohater ballady Alpuhara, śpiewanej w czasie uczty przez Wallenroda. Dzielny Maur, który najeźdźców Grenady z Hiszpanii pokonał podstępem i zaraził śmiertelną chorobą – dżumą. Wzór postępowania dla Waltera Alfa – Konrada Wallenroda
Co się tak naprawdę stało?
Walter Alf wiedział o swoim pochodzeniu, dlatego nie chciał walczyć z Litwinami i gdy znalazł się po ich stronie, wolał żyć wśród swoich z ukochaną żoną. Był jednak chrześcijańskim rycerzem, którym kierował etos i nie mógł spokojnie patrzeć jak jego ojczyzna ginie na skutek najazdów krzyżackich. Zdecydował się więc opuścić żonę i ojczyznę, a w przyszłości zabić Konrada Wallenroda – rycerza, pod którego się podszył. Po latach – jako mistrz zakonu krzyżackiego – doprowadził do klęski krzyżaków. Wiedział, że za to czeka go sąd, a on sam splamił honor rycerski. Dlatego wybrał śmierć samobójczą
Co koniecznie musisz wiedzieć?
Adam Mickiewicz zastosował w utworze coś, co określamy jako kostium historyczny.
- By móc wydać powieść i uniknąć cenzury, akcję umieścił w średniowieczu, w czasie walk z krzyżakami.
- Polska była wówczas pod zaborami i pokonanie wroga – zaborcy – nie było możliwe za pomocą otwartej walki. Należało działać metodami zdrady i podstępu – spiskować – by osiągnąć stopniowo zamierzone cele.
- To, co robi Wallenrod – od jego nazwiska określamy jako wallenrodyzm – metody niemoralne służą tutaj pozyskaniu szlachetnego i ważnego celu.
UWAGA! IMIĘ BOHATERA CZYTA SIĘ W-A-L-T-E-R A NIE ŁOLTER, TO NIE ANGIELSKI!
Tag:Konrad Wallenrod