Mity greckie, które warto znać

Mitologia grecka wywarła ogromny wpływ na Europę na przestrzeni wieków. Odwołania do niektórych mitów możemy spotkać bardzo często w literaturze i kulturze europejskiej, ale nie tylko. Mity były natchnieniem dla artystów.

W szkole średniej mity poznajemy na bazie zbioru Jana Parandowskiego

Wybrane mity, które trzeba wręcz znać w szkole średniej, to:

Cztery wieki ludzkości.

Według tego mitu dzieje ludzkości można podzielić na cztery wieki, cztery okresy:

Wiek złoty – to kres pełen dobrobytu i obfitości. Nie było chorób, nie trzeba było się martwić o żywność.

Wiek srebrny –  następują zmiany w przyrodzie pojawiają się pory roku, ludzi rozwijali się powoli, musieli nauczyć się pracować. Jednak nie chcieli składać ofiar bogom i Zeus ich wytępił

Wiek brązowy – czas, kiedy ludzie prowadzili wojny, a wszystko wykonywali z brązu. Był to wiek herosów i wielkich czynów.

Wiek żelazny – ten trwa do dziś.

Mit o Prometeuszu

Prometeusz był tytanem, który z gliny i łez ulepił człowieka. Zaś duszę dał mu z ognia niebieskiego ukradzionego z rydwanu słońca, lecz twór stworzony przez tytana był słaby, nie mógł się bronić , nie rozumiał przyrody. Prometeusz nauczył człowieka jak używać ognia, który wykradł bogom z Olimpu oraz innych umiejętności potrzebnych w życiu.

Powstanie człowieka nie podobało się Zeusowi, więc kazał Hefajstosowi ulepić piękna kobietę, kiedy dzieło zostało skończone wtedy inni bogowie nauczyli ją innych umiejętności i nadali jej kobiece cechy charakteru jak urok, wdzięk. Kobieta została nazwana Pandorą i uposażona w puszkę, której zawartości na początku nikt nie znał.

Pandora została wysłana do chaty Prometeusza, jednak tytan zwietrzył podstęp i odprawił piękną kobietę. Nakazał inny uczynić to samo. Niestety, brat Prometeusza Epitemeusz nie tylko nie wygnał Pandory ale się z nią ożenił. Po tym Prometeusz ostrzegł brata by nie otwierać puszki. Jednak ten uległ namowom żony i otworzył puszkę.  Ledwie uchylili wieko z puszki uleciały choroby, smutki, nieszczęścia i już nie odstąpiły od ludzi.

Prometeusz postanowił się zemścić. Zabił wołu i podzielił go na dwie części. Najlepsze kawałki ukrył pod skórą zaś odpadki i kości pod tłuszczem. Zeus miał wybrać rodzaj ofiary, którą na zawsze będą składać ludzie bogom. Skuszony tłuszczem wybrał odpadki i kości. To rozzłościło Zeusa i skazał Prometeusza na wieczne męki. Przykuto Prometeusza do skał Kaukazu a codziennie rano przylatywał do niego orzeł i wyjadał mu wątrobę, która następnie odrastała.

Brak Prometeusza sprawił, że ludzie poczuli się zagubieni, w konsekwencji występni i źli. Zeus postanowił ich ukarać i zesłał potop. Niektórzy przeżyli, dając początek nowym pokoleniam.

Według mitologii Prometeusz został uwolniony przez Heraklesa.

Mit o Orfeuszu i Eurydyce

To piękny mit z motywem miłości, silnej miłości. Warto go znać, gdyż często jest przywoływany aby ukazać właśnie ten motyw.

Orfeusz był królem, który nie dość, że był piękny to jeszcze wspaniale grał na lirze i śpiewał. Jego żona Eurydyka była kobietą o nieprzeciętnej urodzie. Tak piękną, że każdy w niej się zakochiwał.

Niestety, zakochał się w niej Aristajos, nie wiedział, że jest mężatką i zaczął ją gonić. Eurydykę podczas ucieczki śmiertelnie ugryzł wąż i ta zmarła.

Zrozpaczony Orfeusz błąkał się po ziemi. Jednak siła miłości była tak duża, że postanowił się wybrać do podziemi. Zauroczył Charona swoim śpiewem i ten za darmo przewiózł go na drugą stronę Styksu. Tam stanął przed obliczem bogów podziemia Hadesa i Persefony. Oni również zastali oczarowani gra i śpiewem Orfeusza. Zgodzili się oddać Eurydykę pod jednym warunkiem, mianowicie takim, że Orfeusz podczas wyjścia z podziemi nie obejrzy się za siebie. Ten jednak, nie mógł się oprzeć i chciał spojrzeć na żonę, obejrzał się tuż przed bramą Hadesu. Niestety, stracił swoją żonę na zawsze.

Mit o Syzyfie

Znacie powiedzenie „syzyfowa praca”, tymi słowami określa się pracę bez sensu, nie przynosząca żadnych efektów, nigdy się nie kończąca. To jest przykład mitu, którego główne przesłanie zakorzeniło się w kulturze.

Tak właśnie jest z głównym bohaterem tego mitu. Rozgniewani na Syzyfa bogowie skazali go na wieczną, ciężką, nikomu nie potrzebną, bezsensowną pracę. Musiał on wtaczać na górę ogromny kamień, kiedy już jest prawie u szczytu ten u się wymyka i stacza na dół. Wtedy Syzyf ponownie podejmuje wysiłek wtoczenia głazu na górę.

Mit o Narcyzie

To opowieść o chłopcu, który był bardzo piękny. Tak piękny, że kiedy spojrzał w swoje odbicie w wodzie to zakochał się w sobie. Od tego momentu wpatrywał się swoje odbicie, zakochany w sobie zmarł.   W miejscu gdzie został pochowany wyrósł piękny biały kwiat nazwany narcyzem.