Ferdydurke Witolda Gombrowicza
Powieść awangardowa
Wydana w 1937 roku jako odpowiedź Gombrowicza na krytykę jego pierwszej powieści (Pamiętnik z okresu dojrzewania).
Fabuła
Józio ma 30 lat, jest dorosły i wydał swoją pierwszą powieść. Niespodziewanie w jego progach zjawia się gimnazjalny profesor Pimko i zaciąga go na siłę z powrotem do klasy szkolnej.
Szkoła – skostniałe, przestarzałe, anachroniczne miejsce. Równie skostniali nauczyciele niechętni do pracy na siłę wbijają młodym ludziom utarte schematy, denerwując się wizytacją.
Kolejne etapy:
- Józio jest świadkiem buntu Gałkiewicza przeciwko nauczycielowi
- Pojedynek na miny
- Profesor Pimko zaprowadza Józia na stancję do państwa Młodziaków, którzy chcą udawać nowoczesnych
- Józio rozbija formę Młodziaków i ucieka
- Trafia do majątku wujostwa Hurleckich w Bolimowie
- Przy pomocy kolegi Miętusa rozbija ich formę
Pojęcie formy
Forma – kluczowa kategoria w Ferdydurke. To utarte konwenanse, sposoby postrzegania człowieka czy rzeczywistości. Gombrowicz jest jej przeciwny – sprzeciwia się szufladkowaniu człowieka ze względu na wiek czy zawód.
Trzy pojęcia związane z formą (symbolicznie odnoszące się do ludzkiego ciała):
- Pupa – upupianie oznacza traktowanie kogoś jako osoby niedojrzałej, infantylnej (tym zajmują się nauczyciele w szkole)
- Łydka – symbol erotyzmu, biologii przytłaczającej intelekt (wizyta na stancji u państwa Młodziaków i ich 17-letnia córka Zuta)
- Gęba – sposób, w jaki widzimy drugiego człowieka, maska, którą sami nosimy (Józio demaskuje to w dworku w Bolimowie)
Matura ustna z polskiego 2026-28. EBOOK
Ebook do matury ustnej według programu na lata 2026-28.. Autorzy zespół Wiedza z Wami.
