Bibli na maturze z polskiego 2026-28
Starożytność dzielimy na dwie główne części: tradycję judeo-chrześcijańską oraz antyk grecko-rzymski. Z tego okresu najważniejsze lektury to Biblia oraz Mitologia Jana Parandowskiego. Warto pamiętać, że Parandowski nie jest autorem mitów – jedynie je kolekcjonuje, opowiada i zapisuje na podstawie różnych źródeł i tekstów kultury.
Biblia – podstawowe informacje
Podział ksiąg biblijnych:
- Stary i Nowy Testament
- Księgi historyczne (np. pierwsze pięć ksiąg Starego Testamentu opowiadające o historii narodu wybranego)
- Księgi prorocze (np. Apokalipsa św. Jana z Nowego Testamentu)
- Księgi dydaktyczne, czyli pouczające (np. Księga Hioba, Księga Koheleta ze Starego Testamentu, listy apostolskie z Nowego Testamentu)
Cechy stylu biblijnego:
- Podniosły, patetyczny styl
- Rozpoczynanie zdań od spójników
- Dawny szyk zdania
- Obecność biblizmów i archaizmów
- Charakterystyczne obrazowanie
Języki Biblii: hebrajski, aramejski (dziś uznawany za wymarły) oraz grecki.
Księga Hioba
Historia człowieka zamożnego i szczęśliwego, mającego rodzinę z dziesięciorgiem dzieci. Hiob był bardzo pobożny, ale padł ofiarą zakładu między Bogiem a Szatanem. Szatan uważał, że jeśli odbierze Hiobowi wszystko, przestanie on wierzyć w Boga.
Hiob stracił kolejno: dobytek, najbliższych, zdrowie, a nawet przyjaciół. Mimo to ani razu nie zwątpił w Boga. Wytrwałość Hioba została nagrodzona – Bóg zwrócił mu wszystkie bogactwa i to, co było dla niego najcenniejsze.
Przesłanie: Księga pokazuje, że cierpienie pojawia się w życiu każdego człowieka, niezależnie od tego, czy jest pobożny czy grzeszny. Istotą jest zaufanie Bogu, nawet gdy nie rozumiemy sensu cierpienia. Hiob jest także prefiguracją Chrystusa – zapowiedzią niewinnej ofiary.
Księga Koheleta
Na początku Kohelet (mędrzec) stwierdza coś pozornie pesymistycznego: „Pod słońcem nie ma niczego nowego”. Życie dzieje się cyklicznie – jedni umierają, inni się rodzą. Żadne bogactwa, splendor, sława ani uroda nie trwają wiecznie. Człowiek nie może być pewien niczego. Wszystko się powtarza.
Marność nad marnościami – słynna vanitas i motyw wanitatywny.
Przesłanie optymistyczne: Aby być szczęśliwym, trzeba cieszyć się każdym dniem i wszystkim, co daje człowiekowi Bóg. Należy czerpać radość ze swoich własnych zdolności.
Apokalipsa św. Jana
Zawiera obrazowanie kosmiczne i zapowiedź końca świata złożoną z przerażających wizji: rozstępująca się ziemia, spadające gwiazdy, morze krwi, martwi powstający z grobów.
Apokalipsa (z greckiego) oznacza „odkrywanie tego, co tajemne”. Istnieją różne interpretacje Apokalipsy – w odniesieniu do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Pełna symboliki Apokalipsa nie ma jednej obowiązującej interpretacji.
Ważne symbole:
- Cztery jeźdźcy apokalipsy
- Baranek
- Smok
- Symbolika liczb: 144, 12, 10, 666
Psalmy
W psalmach człowiek jest zawsze bardziej uległy Bogu. Bóg jawi się nie tylko jako surowy sędzia, ale także jako troskliwy ojciec roztaczający opiekę nad swoim stworzeniem.
Psalmy są różnorakie – mogą być wielbiące, wyrażające radość, dziękczynne czy błagalne. Zawsze jednak człowiek wie, że może uciekać się pod Bożą opiekę.
Matura ustna z polskiego 2026-28. EBOOK
Ebook do matury ustnej według programu na lata 2026-28.. Autorzy zespół Wiedza z Wami.
