Matura ustna z polskiego – co trzeba wiedzieć

Egzamin ustny z języka polskiego to jeden z dwóch obowiązkowych egzaminów ustnych, które musicie zdać. Drugi egzamin dotyczy języka nowożytnego – przeważnie angielskiego.

Chociaż oba egzaminy są ustne, rządzą się zupełnie różnymi zasadami. Rozmawiałam z koleżankami egzaminującymi z angielskiego i mam wrażenie, że polski jest nieco łatwiejszy pod względem rygorystycznych wymagań.

Maksymalnie możecie otrzymać 30 punktów. Będziecie oceniani w czterech kategoriach:

1. Aspekt merytoryczny – 16 punktów (po 8 za każdą odpowiedź).
2. Kompozycja wypowiedzi – maksymalnie 2 punkty.
3. Rozmowa z egzaminatorem – do 6 punktów.
4. Poprawność i zakres środków językowych – do 6 punktów.

Nie przejmujcie się ilością papierów przed komisją – to tylko dokumentacja egzaminacyjna, którą musimy na bieżąco wypełniać. Wyniki podajemy stosunkowo szybko – w mojej szkole co 6 osób.

Jak wygląda egzamin ustny?

1. Wejście do sali: egzaminator zaprasza Was i sprawdza dokument tożsamości (dowód osobisty, paszport – nie karta kredytowa!).
2. Losowanie zestawu egzaminacyjnego i podanie jego numeru komisji.
3. Przygotowanie odpowiedzi: 15 minut na zapisanie najważniejszych punktów.
4. Odpowiedź na dwa zadania:
   • Pierwsze: dotyczy lektury obowiązkowej i kontekstu to pytania otwarte.
   • Drugie: związane jest z literaturą, sztuką lub nauką o języku – trzy rodzaje  pytań.
5. Rozmowa z egzaminatorem – trwa do 5 minut, komisja może zadać maksymalnie 3 pytania.

Co warto wiedzieć?

• Nie można czytać z kartki (chyba że macie dostosowania). Można na nią zerkać.
• Egzamin trwa ok. 30 minut (15 minut na przygotowanie + 15 minut odpowiedzi i rozmowa).
• Nie można używać słuchawek ani stoperów do uszu.
• Nie można dopytywać komisji o znaczenie słów.

Jakie pytania mogą paść?

1. Dotyczące polecenia (np. jeśli pominęliście jakiś istotny aspekt).
2. O teksty, do których się odwołaliście.
3. O treść zamieszczoną w zadaniu.

Czego komisja NIE może robić?

• Przerywać Wam w trakcie wypowiedzi.
• Zadawać nieistotnych pytań (np. jakiego koloru był ołówek bohatera).
• Reagować emocjonalnie (śmiać się, robić miny).

Co może obniżyć punktację?

• Błąd kardynalny – np. przypisanie autorstwa niewłaściwej osobie.
• Mówienie nie na temat.
• Brak uzasadnienia w odpowiedzi.

Jak zdać maturę ustną?

Do zaliczenia wystarczy 9 punktów (30% z 30). Jednak wiele osób po egzaminie czuje rozczarowanie, jeśli nie osiągnęło wyższego wyniku.

Średnia punktacja w mojej praktyce wynosi około 50%. To dobry wynik, ale warto mierzyć wyżej.

Jak się przygotować?

1. Grupuj pytania według motywów.

   • Np. „Miłość w literaturze” → Kochanowski, Mickiewicz, Szekspir.
   • „Przemiana bohatera” → Raskolnikow, Wokulski, Konrad.

2. Buduj wypowiedzi w logicznej strukturze:

   • Wstęp – określenie tematu, własne stanowisko.
   • Argumenty – odniesienia do tekstów.
   • Podsumowanie – wnioski końcowe.

3. Ćwicz mówienie na głos.

   • Nagraj się i odsłuchaj.
   • Powiedz komuś swoje argumenty.

4. Nie ucz się na pamięć!

   • Lepiej zapamiętać schemat niż konkretne zdania.

Podsumowanie

Matura ustna jest egzaminem, który można zdać stosunkowo łatwo, ale osiągnięcie wysokiego wyniku wymaga solidnego przygotowania.

Najważniejsze to:

• Skupienie się na motywach przewodnich.
• Logiczna kompozycja wypowiedzi.
• Ćwiczenie mówienia na głos.
• Spokojne podejście – komisja chce, żebyście zdali!