Wesele Stanisława Wyspiańskiego
Geneza
Dramat młodopolski: obyczajowy, symboliczno-wizyjny i narodowy. Historia zainspirowana prawdziwym weselem w 1900 roku – ślub bierze krakowski poeta Lucjan Rydel i 16-letnia Jadwiga Mikołajczykówna ze wsi Bronowice pod Krakowem.
Gość na weselu, Stanisław Wyspiański, obserwuje wydarzenia i rozmowy – stają się one inspiracją do dzieła pokazującego, dlaczego Polakom u progu XX wieku marzyła się wolność, ale wciąż nie mogli jej sobie wywalczyć.
Struktura dramatu
Złożone z trzech aktów:
- Akt pierwszy – wesele, zabawy
- Akt drugi – symboliczno-wizyjny, zjawy pokazujące wewnętrzne rozterki bohaterów
- Akt trzeci – finał
Konflikt wewnętrzny narodu
Wesele pokazuje konflikt między:
- Inteligencją – głównie modernistyczni, dekadenccy artyści
- Chłopami – chcą walczyć, rwą się do walki, ale nie mają dobrego przywódcy
Drugi akt – zjawy
Zjawy pokazują wewnętrzne rozterki wybranych bohaterów:
- Pan młody niepewny, czy dobrze zrobił, żeniąc się z chłopką
- Poeta pragnący napisać wielki dramat
- Dziennikarz, który zamiast wspierać rodaków w dążeniu do wolności, nawołuje do lojalności wobec zaborcy
Wernyhora i złoty róg
Do powstania mogłoby dojść – zjawia się Wernyhora i daje gospodarzowi złoty róg. Gospodarz, niezdolny do zwołania mieszkańców innych wsi, daje róg Jaśkowi (jednemu z drużbów). Jaśek gubi złoty róg – do powstania nie dochodzi.
Chochoł
Ze wszystkiego śmieje się Chochoł, który przygrywając na patykach jak na skrzypcach, wprawia weselników w trans, w senny taniec.
Symbolika Chochoła:
- Z jednej strony – uśpienie narodu, niezdolność do podjęcia czynu (negatywne)
- Z drugiej strony – osłania róże przed zimnem i niebezpieczeństwem (pozytywne) – może naród w tym momencie nie powinien walczyć, bo nie jest gotowy
Matura ustna z polskiego 2026-28. EBOOK
Ebook do matury ustnej według programu na lata 2026-28.. Autorzy zespół Wiedza z Wami.
