Tango Sławomira Mrożka
Tango jako parabola
Wydany w 1964 roku dramat będący parabolą:
- Systemu totalitarnego, w którym władzę przejmują ludzie niekoniecznie mądrzy, ale używający siły i przemocy
- Tego, co dzieje się z rodziną w latach 60. podczas rewolucji obyczajowej
- Upadku wartości związanych z rodziną i tradycyjnego modelu rodziny
Fabuła
Artur – 25-letni student wraca do rodzinnego domu. Zastaje chaos, bałagan i degrengoladę:
- Babcia i wujek Eugeniusz grają w karty z podejrzanym osobnikiem
- Tata (Stomil) zajmuje się eksperymentami artystycznymi
- W domu brakuje wszystkiego, łącznie z kawą i żywnością
- Mama (Eleonora) ma romans z Edkiem na oczach męża
Próba zaprowadzenia porządku: Artur chce powrotu do starych wartości. Okazją jest przybycie kuzynki Ali, z którą Artur chce wziąć tradycyjny ślub. Prawie udaje mu się do tego zmusić rodzinę.
Dramat:
- Ala zdradza Artura z Edkiem
- Artur zdaje sobie sprawę, że jedyną ideą, której warto się poświęcić, jest władza
- Wydaje mu się, że przejmuje władzę przy pomocy Edka
- Edek zabija go i sam przejmuje władzę
Symbolika tanga
Taniec tanga pod koniec dramatu to symboliczny akcent. Tango to:
- Taniec wywodzący się z najniższych warstw społecznych Ameryki Południowej
- Taniec dominacji – pasuje do człowieka takiego jak Edek
Przesłanie
Ostrzeżenie przed totalitaryzmem – jeśli nikt nie podejmuje władzy, która leży na ulicy, może sięgnąć po nią pierwszy lepszy człowiek.
Krytyka inteligencji – w latach komunizmu nie zrobiła nic, nie sprzeciwiła się temu, że rządy przejmuje cham (taki jak Edek).
